โฆษณาบุหรี่เกินจริง คือ โฆษณาที่อ้างคุณสมบัติหรือประโยชน์ของบุหรี่ที่เกินจริงหรือไม่เป็นความจริง เช่น อ้างว่าบุหรี่ทำให้ดูเท่ เซ็กซี่ มั่นใจ หรือทำให้สุขภาพดีขึ้น เป็นต้น โฆษณาบุหรี่เกินจริงอาจทำให้เยาวชนหรือผู้ที่ไม่สูบบุหรี่อยากลองสูบบุหรี่ ซึ่งจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคร้ายแรงต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดสมอง เป็นต้น
ตามพระราชบัญญัติควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2535 มาตรา 10 กำหนดว่า ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาผลิตภัณฑ์ยาสูบ โดยแสดงภาพหรือข้อความอันเป็นการส่งเสริมหรือสนับสนุนให้มีการสูบบุหรี่ เว้นแต่โฆษณาที่แสดงภาพหรือข้อความที่ไม่เป็นความจริงหรือเกินจริงเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ยาสูบ
ตัวอย่างโฆษณาบุหรี่เกินจริง เช่น
- โฆษณาที่แสดงภาพหรือข้อความว่าบุหรี่ทำให้ดูเท่ เซ็กซี่ มั่นใจ หรือทำให้สุขภาพดีขึ้น
- โฆษณาที่แสดงภาพหรือข้อความว่าบุหรี่ช่วยผ่อนคลายความเครียดหรือช่วยให้ทำงานได้ดีขึ้น
- โฆษณาที่แสดงภาพหรือข้อความว่าบุหรี่เป็นสัญลักษณ์ของความร่ำรวยหรือความสำเร็จ
หากพบเห็นโฆษณาบุหรี่เกินจริง สามารถแจ้งเบาะแสได้ที่สำนักงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ (สสจ.) ในแต่ละจังหวัด ดังนี้
- สสจ.กรุงเทพมหานคร : แจ้งได้ที่อาคาร 1 ชั้น 2 สำนักควบคุมพืชและเครื่องดื่ม กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ถนนติวานนท์ ตำบลตลาดขวัญ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี 11000 หรือโทร. 02-590-2000
- สสจ.ในแต่ละจังหวัด : แจ้งได้ที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดในแต่ละจังหวัด
เมื่อได้รับแจ้งเบาะแสแล้ว สสจ.จะดำเนินการตรวจสอบและดำเนินการตามกฎหมายต่อไป ดังนี้
- ออกหนังสือแจ้งให้ผู้โฆษณาแก้ไขหรือลบโฆษณาที่เกินจริงหรือไม่เป็นความจริง
- หากผู้โฆษณาไม่แก้ไขหรือลบโฆษณาที่เกินจริงหรือไม่เป็นความจริง สสจ.มีอำนาจสั่งให้หยุดการโฆษณาและดำเนินการทางปกครองกับบุคคลที่เกี่ยวข้อง
- หากผู้โฆษณาฝ่าฝืนคำสั่งของ สสจ. สสจ.มีอำนาจดำเนินคดีตามกฎหมาย
การโฆษณาบุหรี่เกินจริงเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและส่งผลเสียต่อสุขภาพของประชาชน ผู้ที่พบเห็นโฆษณาบุหรี่เกินจริงควรแจ้งเบาะแสเพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการตามกฎหมายและเพื่อปกป้องสุขภาพของประชาชน